Jak zarejestrować urodzenie, małżeństwo, zgon

Zawarcie i rejestracja małżeństwa

Przed zawarciem małżeństwa należy podjąć czynności przygotowawcze, tj. przedłożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego określone przez przepisy prawa dokumenty, które pozwolą mu na stwierdzenie, czy małżeństwo może być zawarte.
W procedurze poprzedzającej zawarcie małżeństwa badane są przesłanki uniemożliwiające jego zawarcie (tzw. przeszkody małżeńskie określone w przepisach art. 10 - 15 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy). Dokumenty wymagane do zawarcia małżeństwa należy złożyć osobiście przedstawiając równocześnie do wglądu dokument tożsamości (tj. dowód osobisty, paszport).

Dokumenty wymagane do zawarcia małżeństwa

● zapewnienie

● jeżeli wymagają tego przepisy ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy - zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa

● jeżeli małżeństwo ma być zawarte przez pełnomocnika - zezwolenie sądu na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika oraz pełnomocnictwo

● jeżeli obywatel polski nie posiada aktów stanu cywilnego sporządzonych w Polsce - zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie, a jeżeli pozostawał uprzednio w związku małżeńskim - także dokument potwierdzający zawarcie małżeństwa wraz z dokumentem potwierdzającym ustanie lub unieważnienie małżeństwa albo potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia małżeństwa. Zapewnienie - jest dokumentem, w którym każda z osób zamierzających zawrzeć małżeństwo przedstawia informacje o sobie oraz składa pisemne oświadczenie, że nie zachodzą przeszkody uniemożliwiające zawarcie małżeństwa określone w art. 10 - 15 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Oświadczenie to składane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Dodatkowo, jeżeli osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo mają wspólne dziecko (dzieci), przedstawiają o tym informację w zapewnieniu oraz oznaczenie ich aktów urodzeń i urzędu stanu cywilnego, w którym zostały sporządzone, jeśli jest znany.
Wszystkie dzieci tych samych rodziców muszą nosić to samo nazwisko. Nazwisko dzieci zrodzonych z tego małżeństwa musi być więc tożsame z nazwiskiem dzieci już urodzonych.

Termin ważności zapewnienia

Zapewnienie jest ważne przez okres 6 miesięcy od daty jego złożenia.
W przypadku przesunięcia terminu ślubu kolejna data powinna być wyznaczona w tym czasie, w przeciwnym wypadku należy po raz kolejny złożyć zapewnienie.

Możliwość złożenia zapewnienia przed konsulem

Jeżeli obywatele polscy przebywają za granicą, ale zamierzają wziąć ślub w Polsce mogą złożyć zapewnienie polskiemu konsulowi, który przekaże je wskazanemu przez nich kierownikowi urzędu stanu cywilnego. Powyższa możliwość dotyczy także sytuacji, gdy małżeństwo będzie zawierane przez obywatela polskiego z cudzoziemcem, o ile cudzoziemiec przedłoży dodatkowo dokument stwierdzający, iż zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć małżeństwo.

Zawarcie małżeństwa z cudzoziemcem

Cudzoziemiec zawierający małżeństwo w Polsce przedkłada:

● zapewnienie

● dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem osoba może zawrzeć małżeństwo, z zastrzeżeniem, że jeżeli otrzymanie tego dokumentu napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd na wniosek cudzoziemca może zwolnić go od złożenia dokumentu

● jeżeli na podstawie wyżej wymienionych dokumentów nie będzie możliwe ustalenie danych niezbędnych do sporządzenia aktu małżeństwa (tj. ustalenie danych osoby i jej stanu cywilnego), - odpis aktu urodzenia, a jeżeli osoba pozostawała już w związku małżeńskim – odpis aktu małżeństwa z adnotacją o jego ustaniu, unieważnieniu albo stwierdzeniu jego nieistnienia albo odpis aktu małżeństwa z dokumentem potwierdzającym jego ustanie lub unieważnienie albo dokumentem potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia małżeństwa.

Dokumentami potwierdzającymi ustanie, unieważnienie albo stwierdzenie nieistnienia małżeństwa

● odpis skrócony aktu zgonu lub odpis prawomocnego orzeczenia sądu o stwierdzeniu zgonu lub uznaniu za zmarłego poprzedniego małżonka

● odpis prawomocnego orzeczenia sądu o rozwodzie

● odpis prawomocnego orzeczenia sądu o unieważnieniu małżeństwa

● odpis prawomocnego orzeczenia ustalającego nieistnienie małżeństwa

Termin ślubu cywilnego

Przyjęcie oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński nie może nastąpić przed upływem jednego miesiąca od dnia złożenia zapewnienia. Kierownik urzędu stanu cywilnego może jednak udzielić na piśmie zezwolenia na skrócenie miesięcznego terminu oczekiwania na zawarcie małżeństwa, jeżeli wymagają tego ważne względy. W razie braku zgody na wydanie takiego zezwolenia zawiadamia o tym, również na piśmie, osoby, których odmowa skrócenia terminu dotyczy. Osoby te w ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia mogą złożyć wniosek do sądu o rozstrzygnięcie, czy wskazane przez kierownika urzędu stanu cywilnego przyczyny odmowy uzasadniają odmowę.
Jeśli kierownik urzędu stanu cywilnego nie może przyjąć oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński w terminie wskazanym przez osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo, to wówczas uzgadnia z nimi inny termin zawarcia małżeństwa.
W przypadku nieuzgodnienia takiego terminu kierownik urzędu stanu cywilnego pisemnie odmawia przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński w terminie wskazanym przez te osoby.

Nazwiska małżonków i dzieci zrodzonych z tego małżeństwa

Oświadczenie o nazwisku noszonym przez każdego z małżonków po zawarciu małżeństwa jest składane przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa (dokumentu przedkładanego duchownemu do zawarcia tzw. ślubu konkordatowego).
Oświadczenia w sprawie nazwiska dzieci są składane jednocześnie z oświadczeniami o nazwiskach, które będą nosić małżonkowie.

Nazwiska małżonków

Małżonkowie mogą:

● nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich

● zachować swoje dotychczasowe nazwisko

● połączyć ze swoim dotychczasowym nazwiskiem nazwisko drugiego małżonka

Nazwisko utworzone w wyniku połączenia nie może składać się z więcej niż dwóch członów.

W razie niezłożenia oświadczeń w sprawie nazwiska, każdy z małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko.

Nazwiska dzieci

Dzieci noszą nazwisko będące nazwiskiem obojga małżonków. Jeżeli małżonkowie mają różne nazwiska, dziecko nosi nazwisko wskazane w ich zgodnych oświadczeniach.

Małżonkowie mogą wskazać:

● nazwisko jednego z nich

● nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka

Jeżeli małżonkowie nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca.
Przy sporządzeniu aktu urodzenia pierwszego wspólnego dziecka małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia o zmianie wskazanego przez nich nazwiska dziecka albo zgodne oświadczenia, o nazwisku dziecka, jeżeli nazwisko dziecka nie zostało przez nich wskazane.

Rejestracja małżeństwa

Akt małżeństwa sporządzany jest na podstawie protokołu przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo konsulem; a w przypadku małżeństwa wyznaniowego wywierającego skutki cywilnoprawne na podstawie stosownych dokumentów przekazanych przez duchownego (tj. zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz zaświadczenia stwierdzającego,
że oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński zostały złożone w obecności duchownego) do urzędu stanu cywilnego w nieprzekraczalnym terminie 5 dni od dnia zawarcia małżeństwa.

Opłata skarbowa za sporządzenie aktu małżeństwa wynosi 84 zł.

Formy zawarcia związku małżeńskiego:

● przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego

● przed duchownym – małżeństwo wyznaniowe wywierające skutki cywilnoprawne

● przed konsulem

Zawarcie małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego

Zawarcie małżeństwa następuje przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego wybranym przez osoby zamierzające wstąpić w związek małżeński. Po zbadaniu dokumentów wymaganych do zawarcia małżeństwa i stwierdzeniu przez kierownika urzędu stanu cywilnego, że osoby zamierzające wstąpić ze sobą w związek małżeński mogą to uczynić, odbywa się w wyznaczonej dacie i miejscu cywilna ceremonia ślubu.

Małżeństwo zostaje zawarte, gdy: mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński. Treść przysięgi małżeńskiej jest określona w art. 7 § 3 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Każda z osób zawierających małżeństwo składa oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński powtarzając za kierownikiem urzędu stanu cywilnego treść oświadczenia lub odczytując je na głos. Oświadczenia składane są publicznie w obecności dwóch pełnoletnich świadków.
Akt małżeństwa sporządzany jest na podstawie protokołu przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.

Ślub poza urzędem stanu cywilnego

Kierownik urzędu stanu cywilnego może udzielić ślubu poza urzędem stanu cywilnego w miejscu, które położone jest na terytorium gminy. W przypadku Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w Starachowicach może on udzielić ślubu poza siedzibą urzędu stanu cywilnego w miejscu położonym na terenie miasta Starachowice.

Zawarcie małżeństwa poza siedzibą urzędu stanu cywilnego może nastąpić:

● na wniosek osoby (osób) zamierzającej zawrzeć małżeństwo (nupturienta) uzasadniony szczególnymi okolicznościami faktycznymi: w przypadku gdy osoba ta jest w stanie zagrożenia życia lub zdrowia albo pozbawiona wolności

● na wniosek osoby (osób) zamierzającej zawrzeć małżeństwo (nupturienta) stanowiący jej życzenie, o ile wskazane miejsce ceremonii zapewnia zachowanie uroczystej formy oraz bezpieczeństwo osób obecnych przy składaniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.

Jak zawrzeć związek małżeński poza urzędem stanu cywilnego
W celu zawarcia małżeństwa poza siedzibą urzędu stanu cywilnego należy wystąpić z wnioskiem do kierownika urzędu stanu cywilnego, który będzie właściwy dla miejsca, w którym ma się odbyć ceremonia.

Opłaty za ślub poza urzędem stanu cywilnego

● w przypadku wniosku osoby (osób) zamierzającej zawrzeć małżeństwo uzasadnionego stanem zagrożenia jej życia lub zdrowia albo pozbawieniem wolności, pobierana jest wyłącznie opłata skarbowa za sporządzenie aktu małżeństwa w wysokości 84 zł

● w przypadku wniosku stanowiącego życzenie osoby (osób) zamierzającej zawrzeć małżeństwo, obok opłaty za sporządzenie aktu małżeństwa w wysokości 84 zł, pobierana jest opłata dodatkowa w wysokości 1000 zł stanowiąca dochód gminy.
W gestii kierownika urzędu stanu cywilnego leży zorganizowanie sobie dojazdu do miejsca ceremonii oraz zapewnienie akcesoriów niezbędnych do przeprowadzenia uroczystości zawarcia małżeństwa. Kierownik urzędu stanu cywilnego oceni, czy zaproponowane miejsce zawarcia małżeństwa zapewni zachowanie uroczystej formy jego zawarcia oraz bezpieczeństwo osób obecnych przy składaniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.
Odmowa przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński we wskazanym miejscu następuje w formie pisemnej.
Jeżeli wskazane we wniosku miejsce zawarcia małżeństwa nie spełnia wymogów dotyczących zachowania uroczystej formy zawarcia małżeństwa oraz bezpieczeństwa osób obecnych przy składaniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński, kierownik urzędu stanu cywilnego pisemnie odmawia przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński we wskazanym miejscu.

Zawarcie małżeństwa przed duchownym - zawarcie małżeństwa wyznaniowego wywołującego skutki cywilnoprawne

W celu zawarcia małżeństwa przed duchownym w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, czyli małżeństwa wyznaniowego wywołującego skutki cywilnoprawne tzw. ślub konkordatowy należy wystąpić do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego i przedstawić dokument tożsamości oraz złożyć ww. dokumenty wymagane do zawarcia związku małżeńskiego.
Kierownik urzędu stanu cywilnego na podstawie zapewnienia wyda pisemne zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa, które zawiera m. in. oświadczenie o nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa oraz o nazwisku przyszłych dzieci, a także zapewnienie, że nie zachodzą przeszkody, o których mowa w art. 10−15 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy.
Zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa wydawane jest celem przedłożenia go duchownemu.; ważne jest 6 miesięcy od jego wydania. Wydając ww. zaświadczenie kierownik urzędu stanu cywilnego informuje strony o dalszych czynnościach koniecznych do zawarcia małżeństwa.

Ceremonia

Małżeństwo przed duchownym zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta zawierający związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego w obecności duchownego oświadczą wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego prawu polskiemu, a następnie kierownik urzędu stanu cywilnego sporządzi akt małżeństwa.
Gdy zostaną spełnione powyższe warunki, małżeństwo uważa się za zawarte w chwili złożenia oświadczenia woli w obecności duchownego.
Akt małżeństwa sporządzany jest przez kierownika urzędu stanu cywilnego najpóźniej w następnym dniu roboczym po otrzymaniu od duchownego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz zaświadczenia stwierdzającego, że oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński zostały złożone w obecności duchownego.

Zawarcie małżeństwa za granicą przed konsulem

Jeżeli małżeństwo ma być zawarte przez obywateli polskich za granicą przed polskim konsulem czynności przygotowawcze jakie należy podjąć obejmują osobiste stawiennictwo przed konsulem, przedstawienie do wglądu dokumentu tożsamości.

Nupturienci złożą przed konsulem następujące dokumenty:

● zapewnienie

● odpis aktu urodzenia, a w przypadku pozostawania uprzednio w związku małżeńskim odpis aktu małżeństwa z adnotacją o jego ustaniu, unieważnieniu albo stwierdzeniu nieistnienia albo odpis aktu małżeństwa z dokumentem potwierdzającym jego ustanie lub unieważnienie albo dokumentem potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia małżeństwa

● jeżeli wymagają tego przepisy ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy – zezwolenia sądu na zawarcie małżeństwa

● jeżeli małżeństwo ma być zawarte przez pełnomocnika - zezwolenia sądu na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika oraz pełnomocnictwa

Jeżeli konsul uzna, że małżeństwo może być zawarte w wyznaczonej dacie i miejscu, odbywa się ceremonia ślubu, podczas której osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo składają przed konsulem oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński.
Małżeństwo zawarte przed konsulem rejestruje kierownik urzędu stanu cywilnego właściwy dla m. st. Warszawy w oparciu o otrzymany od konsula protokół złożenia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński.

Zawarcie małżeństwa za granicą przed organem obcego państwa

Jeżeli małżeństwo ma być zawarte poza granicami Polski przed organem obcego państwa należy zwrócić się do kierownika urzędu stanu cywilnego lub konsula o wydanie zaświadczenia stwierdzającego, że zgodnie z prawem polskim można zawrzeć małżeństwo.

Zaświadczenie stwierdzające, że zgodnie z prawem polskim można zawrzeć małżeństwo

Dokument ten może otrzymać obywatel polski oraz cudzoziemiec, którego możność zawarcia małżeństwa jest oceniana na podstawie prawa polskiego.
Występując z wnioskiem o wydanie wyżej wymienionego zaświadczenia do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego przedstawia się do wglądu dokument tożsamości oraz składa następujące dokumenty:

● zapewnienie

● dokument potwierdzający stan cywilny przyszłego małżonka

● dowód wniesienia opłaty skarbowej w wysokości 38 zł

● jeżeli obywatel polski nie posiada aktów stanu cywilnego sporządzonych w Polsce – także zagraniczny dokument potwierdzający urodzenie, a jeżeli pozostawał uprzednio w związku małżeńskim – również dokument potwierdzający zawarcie małżeństwa wraz z dokumentem potwierdzającym ustanie lub unieważnienie małżeństwa albo potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia małżeństwa.

Z wnioskiem o wydanie wyżej wymienionego zaświadczenia do konsula może wystąpić obywatel polski.
W tym przypadku przedstawia się do wglądu dokument tożsamości oraz składa:

● zapewnienie

● odpis aktu urodzenia, a w przypadku pozostawania uprzednio w związku małżeńskim odpis aktu małżeństwa z adnotacją o jego ustaniu, unieważnieniu albo stwierdzeniu nieistnienia albo odpis aktu małżeństwa z dokumentem potwierdzającym jego ustanie lub unieważnienie albo dokumentem potwierdzającym stwierdzenie nieistnienia małżeństwa

● dokument potwierdzający stan cywilny przyszłego małżonka.

Zaświadczenie stwierdzające, że zgodnie z prawem polskim można zawrzeć małżeństwo jest ważne przez okres 6 miesięcy od daty jego sporządzenia.

Nowo narodzone dziecko musi zostać zarejestrowane w urzędzie stanu cywilnego.
Sporządzony dla dziecka akt urodzenia będzie określał m. in. jego dane osobowe (imię, nazwisko), pochodzenie od określonych rodziców.
Sporządzenie aktu urodzenia umożliwi nadanie dziecku numeru PESEL, który jest niezbędny dla jego identyfikacji w rejestrach państwowych.

Gdzie należy zgłosić urodzenie się dziecka

Zgłoszenia urodzenia dziecka dokonuje się w urzędzie stanu cywilnego właściwym ze względu na miejsce urodzenia dziecka, tj. w urzędzie stanu cywilnego na obszarze działania którego urodziło się dziecko.
Przykłady: dziecko urodzone w Starachowicach zgłaszamy w Urzędzie Stanu Cywilnego w Starachowicach, dziecko urodzone w Kielcach w Urzędzie Stanu Cywilnego w Kielcach.

Termin na zgłoszenie

Fakt urodzenia dziecka należy zgłosić w terminie: 21 dni od dnia sporządzenia karty urodzenia, 3 dni od dnia sporządzenia karty martwego urodzenia.
Karta urodzenia/karta martwego urodzenia to dokument medyczny stwierdzający m. in. fakt urodzenia się dziecka wystawiany i przekazywany przez podmiot wykonujący działalność leczniczą (np. szpital) do urzędu stanu cywilnego właściwego do sporządzenia aktu urodzenia.
Termin przekazania karty urodzenia przez placówkę leczniczą do urzędu stanu cywilnego wynosi – 3 dni od dnia sporządzenia, karty martwego urodzenia - 1 dzień od dnia jej sporządzenia.

Kto zobowiązany jest zgłosić urodzenie się dziecka

Matka lub ojciec dziecka (posiadający pełną zdolność do czynności prawnych).
Matka lub ojciec dziecka, którzy ukończyli 16 lat, mogą dokonać tego zgłoszenia jeżeli posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych.
W pozostałych przypadkach zgłoszenia urodzenia dokonają: przedstawiciel ustawowy matki (np. jej rodzic) lub opiekun matki. Zgłoszenia urodzenia można dokonać także przez pełnomocnika.

Od 01 czerwca 2018 r. istnieje możliwość zgłoszenia urodzenia dziecka drogą elektroniczną, oprócz tradycyjnej formy - osobiście w urzędzie. Zgłoszenia elektronicznego może dokonać matka dziecka lub ojciec, którego ojcostwo jest prawnie ustalone w chwili dokonywania zgłoszenia. Zgłoszenie urodzenia będzie zawierało jednocześnie oświadczenie o wyborze imienia (lub imion) dziecka. Tym samym nie będzie konieczności osobistego stawiennictwa w urzędzie stanu cywilnego w celu dokonania zgłoszenia. Czynność będzie realizowana w drodze e-usługi, dostępnej na portalu obywatel.gov.pl. Warunkiem skorzystania przez rodziców z usługi jest posiadanie profilu zaufanego.

 Dokumenty niezbędne przy rejestracji dziecka

• dokument tożsamości osoby zgłaszającej urodzenie przedstawiany kierownikowi urzędu stanu cywilnemu do wglądu
• jeżeli zgłoszenie urodzenia dokonywane jest przez pełnomocnika - składa się stosowne pełnomocnictwo
• do zgłoszenia elektronicznego będą potrzebne następujące dane:
  - nazwiska, imiona oraz nazwiska rodowe , daty i miejsca urodzenia rodziców dziecka, numery PESEL rodziców dziecka jeżeli zostały nadane;
  - oświadczenie o wyborze imienia lub nazwiska;
  - nazwisko dziecka;
  - datę i miejsce urodzenia dziecka;
  - obywatelstwo dziecka;
  - obywatelstwo rodziców dziecka;
  - nazwisko i imię osoby zgłaszającej urodzenie;
  - miejsce sporządzenia aktu małżeństwa i oznaczenie tego aktu lub miejsce sporządzenia aktu urodzenia rodziców dziecka i oznaczenie tych aktów, jeżeli są znane;
  - miejsce stałego lub czasowego pobytu rodziców albo tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa;
  - adres do korespondencji osoby zgłaszającej urodzenie.

Jeżeli zgłoszenia dokonano elektronicznie, akt urodzenia powinien zostać sporządzony w następnym dniu roboczym. W przypadku zgłoszenia osobistego – w tym samym dniu. Po zarejestrowaniu otrzymamy: odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, powiadomienie o nadanym numerze PESEL oraz zaświadczenie o zameldowaniu.

Rejestracja urodzenia

Akt urodzenia sporządzany jest na podstawie: karty urodzenia (karty martwego urodzenia) i protokołu dokumentującego zgłoszenie urodzenia, podpisanego przez osobę zgłaszającą urodzenie i kierownika urzędu stanu cywilnego.
Po sporządzeniu aktu urodzenia wydawany jest z urzędu jeden bezpłatny odpis skrócony aktu urodzenia.

Wybór imienia (imion) dla dziecka

Wybór imienia (imion), które wpisane zostanie do aktu urodzenia leży w gestii rodziców, ponieważ jest atrybutem władzy rodzicielskiej. Oświadczenie o wyborze imienia (imion) dla dziecka składa osoba zgłaszająca urodzenie.
Nie istnieje żadna sformalizowana lista imion, które mogą zostać nadane dziecku, ale prawo przewiduje pewne ograniczenia w tym względzie.

Ograniczenia dotyczące wybieranego imienia dla dziecka:

• nie więcej niż 2 imiona
• imię nie może mieć charakteru ośmieszającego i nieprzyzwoitego
• nie może to być imię w formie zdrobniałej

Nowością jest możliwość wyboru imienia (imion) obcego niezależnie od obywatelstwa i narodowości rodziców dziecka; może być to imię nie wskazujące na płeć, ale w powszechnym znaczeniu przypisane do danej płci.

Odmowa wpisania do aktu urodzenia wybranego imienia

Kierownik urzędu stanu cywilnego odmówi przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia (imion) w formie zdrobniałej, mającego charakter ośmieszający lub nieprzyzwoity lub nie wskazującego na płeć dziecka (kierując się powszechnym znaczeniem imienia).
Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawiając przyjęcia oświadczenia o wyborze imienia, samodzielnie wybierze dziecku imię z urzędu w formie decyzji administracyjnej podlegającej natychmiastowemu wykonaniu celem sporządzenia aktu urodzenia (w akcie urodzenia będzie zamieszczona adnotacja o wyborze imienia z urzędu).
Od decyzji kierownika urzędu stanu cywilnego o odmowie wyboru imienia (imion) dla dziecka i nadaniu mu z urzędu imienia (imion) przysługuje odwołanie do wojewody właściwego ze względu na siedzibę urzędu stanu cywilnego.
W przypadku decyzji wydanej przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego w Starachowicach przysługuje odwołanie do Wojewody Świętokrzyskiego.

Zmiana imienia dziecka

W terminie 6 miesięcy od dnia sporządzenia aktu urodzenia rodzice mogą złożyć przed wybranym kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem oświadczenie o zmianie imienia dziecka zamieszczonego w tym akcie.

Nadanie numeru PESEL i zameldowanie

Kierownik urzędu stanu cywilnego niezwłocznie po sporządzeniu aktu urodzenia

• występuje do ministra właściwego do spraw informatyzacji o nadanie numeru PESEL (dla dzieci obywateli polskich zamieszkujących na terytorium Polski oraz dzieci cudzoziemców obowiązanych do posiadania numeru PESEL)
• powiadamia osobę zgłaszającą urodzenie o nadaniu numeru PESEL niezwłocznie po otrzymaniu informacji zwrotnej o jego nadaniu

Kierownik urzędu stanu cywilnego niezwłocznie po sporządzeniu aktu urodzenia melduje dziecko w miejscu stałego albo czasowego pobytu rodziców albo u tego z rodziców, u którego dziecko faktycznie przebywa.

Uznanie ojcostwa

Jeżeli dziecko nie rodzi się w związku małżeńskim lub w odpowiednim przewidzianym przez prawo czasie od jego ustania lub unieważnienia (czyli nie zachodzi tzw. domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki, albo gdy domniemanie takie zostało obalone) ustalenie ojcostwa może nastąpić: przez uznanie ojcostwa albo na mocy orzeczenia sądu.
Uznanie ojcostwa – to jedna z form ustalenia ojcostwa, która polega na tym, że mężczyzna, od którego dziecko pochodzi oświadcza, że jest ojcem tego dziecka, natomiast matka dziecka – potwierdza jednocześnie lub w ciągu trzech miesięcy od dnia oświadczenia mężczyzny, że ojcem dziecka jest ten mężczyzna.

Uznanie ojcostwa może nastąpić przed następującymi organami:

• wybranym kierownikiem urzędu stanu cywilnego
• sądem opiekuńczym
• polskim konsulem – jeżeli uznanie następuje za granicą, a przynajmniej jedno z rodziców dziecka jest obywatelem polskim
• notariuszem, wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem powiatu albo gminy – wyjątkowo w razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu matki dziecka lub mężczyzny, od którego dziecko pochodzi.

Kogo można uznać

Uznanie ojcostwa może nastąpić w stosunku do dziecka:

• poczętego (przed jego urodzeniem się)
• urodzonego, do 18 roku życia
• zmarłego przed osiągnięciem pełnoletniości - w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym mężczyzna składający oświadczenie o uznaniu dowiedział się o śmierci dziecka, nie później jednak niż do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność.

Sytuacje, w których nie można uznać dziecka (przesłanki niedopuszczalności uznania ojcostwa) przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego/konsulem:

• osiągnięcie przez dziecko pełnoletności
• przyjęcie oświadczeń koniecznych do uznania bądź odmowa ich przyjęcia przez innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub konsula
• wątpliwość co do pochodzenia dziecka
• wszczęcie postępowania sądowego o ustalenie ojcostwa
• nieposiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych przez osoby składające oświadczenia

Odmowa przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa

Odmowa przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa przez kierownika urzędu stanu cywilnego lub konsula powoduje, że uznanie ojcostwa możliwe jest wyłącznie przed sądem opiekuńczym. Kierownik urzędu stanu cywilnego albo konsul, który odmówi przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa w terminie 7 dni od dnia odmowy - powiadamia pisemnie matkę dziecka i mężczyznę, który twierdzi, że jest ojcem dziecka o przyczynach odmowy oraz możliwości uznania ojcostwa przed sądem opiekuńczym.

Nazwisko dziecka, które zostało uznane

Jednocześnie z oświadczeniami koniecznymi do uznania dziecka rodzice składają zgodne oświadczenia w przedmiocie jego nazwiska.

Dziecko, którego ojcostwo zostało ustalone przez uznanie nosi nazwisko:

• jednego z rodziców albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka - w sytuacji zgodnych oświadczeń rodziców dziecka w sprawie nazwiska dziecka
• składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca dziecka – w sytuacji braku zgodnych oświadczeń rodziców dziecka w sprawie nazwiska dziecka
  
  Do zmiany nazwiska dziecka, które w chwili uznania ukończyło lat 13 potrzebna jest jego zgoda.

Protokół

Z przyjęcia oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa sporządzany jest protokół podpisywany przez rodziców dziecka i kierownika urzędu stanu cywilnego albo konsula.

Zaświadczenie potwierdzające uznanie ojcostwa

Konsul wydaje rodzicom pisemne zaświadczenie potwierdzające uznanie ojcostwa. Kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje na wniosek matki lub ojca dziecka pisemne zaświadczenie potwierdzające uznanie ojcostwa.

Dane przesłaniające w akcie urodzenia dziecka

W przypadku, gdy nie ustalono ojca dziecka (nie zachodzi domniemanie, że ojcem dziecka jest mąż jego matki oraz nie nastąpiło uznanie ojcostwa lub sądowe ustalenie ojcostwa) do aktu urodzenia dziecka wpisuje się:

• jako imię ojca – imię wskazane przez osobę zgłaszającą urodzenie, w braku wskazania – imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego
• jako nazwiska ojca i jego nazwisko rodowe – nazwisko matki noszone w chwili urodzenia się dziecka

W akcie urodzenia zamieszczana jest stosowna adnotacja o wpisaniu powyższych danych.

Kto powinien dokonać zgłoszenia zgonu

Zgłoszenia zgonu dokonuje osoba, będąca najbliższą rodziną osoby zmarłej (osoba ta jest równocześnie uprawniona do pochówku) tj.:

● małżonek

● krewni zstępni (np. dziecko)

● krewni wstępni (np. rodzice, dziadkowie)

● krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa (np. brat)

● powinowaci w linii prostej do 1 stopnia (np. teść, teściowa)
Osoby te mogą dokonać zgłoszenia zgonu również przez pełnomocnika będącego osobą fizyczną, zgodnie z regułami określonymi w art. 33 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego.

Gdzie należy zgłosić zgon

Zgon zgłasza się kierownikowi urzędu stanu cywilnego w miejscowości, w której nastąpił zgon przedkładając kartę zgonu (jest to dokument medyczny potwierdzający zgon, który otrzymuje osoba uprawniona do pochówku).
Przykłady: zgon osoby zmarłej w Starachowicach zgłaszamy w Urzędzie Stanu Cywilnego w Starachowicach, zgon osoby zmarłej w Kielcach w Urzędzie Stanu Cywilnego w Kielcach.

Termin na zgłoszenie

Zgon osoby należy zgłosić w terminie:

● 3 dni od sporządzenia karty zgonu

● 24 godziny od zgonu, jeżeli zgon nastąpił na skutek choroby zakaźnej

Rejestracja zgonu

Akt zgonu sporządzany jest na podstawie: karty zgonu i protokołu dokumentującego zgłoszenie zgonu podpisanego przez osobę zgłaszającą zgon i kierownika urzędu stanu cywilnego.
Po sporządzeniu aktu zgonu wydawany jest z urzędu jeden bezpłatny odpis skrócony aktu zgonu. Zarejestrowanie zgonu umożliwia pochówek osoby zmarłej.
Jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego nie może sporządzić z przyczyn technicznych aktu zgonu, wystarczy jak potwierdzi na karcie zgonu sam fakt zgłoszenia zgonu.
Umożliwi to pochówek osoby zmarłej.
Po sporządzeniu aktu zgonu w takiej sytuacji, kierownik urzędu stanu cywilnego wyda z urzędu dwa odpisy skrócone aktu zgonu: jeden z nich należy przedłożyć administracji cmentarza.

Zgłoszenie zgonu w urzędzie stanu cywilnego zastępuje wymeldowanie osoby zmarłej z miejsca pobytu stałego i czasowego.
Zarejestrowanie zgonu przez kierownika urzędu stanu cywilnego w rejestrach państwowych spowoduje unieważnienie dowodu osobistego osoby zmarłej.